Misschien niet heel erg conventioneel in tijden van antirookcampagnes, fitnessgoeroes en een gezondheidscultuur met grote G. Maar in Sint-Niklaas staat er dus een museum dat volledig gewijd is aan pijp, sigaar en tabak. Want hoe je dat ook draait of keert, het paffen der rookwaren behoort nu eenmaal tot het erfgoed des mensen. 

Vandaag is het misschien uit den boze, maar vroeger was roken een ware kunst. Met attributen die meer leken op hedendaagse kunst dan op ordinair rookgerei. En een sociale functie die niet te onderschatten is. 

Ruikt naar rook

Daarom, en om nog een stuk of wat andere redenen, werd het Pijp- en Tabaksmuseum in Sint-Niklaas in het leven geroepen. Niet alleen curieus interessant, maar ook een ode aan de levenskunst. Misschien niet die van vandaag, dan wel die van gisteren. 

Het pijproken gaat immers terug tot 1492. Toen ontdekte Columbus niet alleen Amerika. Ook bij ons sloeg de vlam in de pijp – letterlijk, dan. De eerste kleipijp in de collectie dateert van toen. En als je de chronologie volgt, zie je de versieringen en ornamentjes alleen maar indrukwekkender worden door de jaren heen. Er zitten fenomenale kunstwerken tussen in Chinees porselein, meerschuim en Bruyère, afkomstig van over de hele wereld.

Tabaksmuseum: daar steek je iets van op!

Achter die vluchtig opgestoken sigaret van vandaag gaat natuurlijk een hele industrie schuil, van plantenpluk tot distributie. In het verleden was dat niet anders. De tabaksteelt in België krijgt een prominente plek in de tentoonstelling. Net als de meer dan 3.000 sigarenrollers die hier in de streek werkzaam waren toen de industrie op z’n hoogtepunt was.

Je kan je niet voorstellen hoeveel verschillende types pijpjes er bestaan. Of welke manieren er zijn om een goeie sigaar te rollen. Welke kunstvormen terugkomen op pijpen van weleer. Of hoe verschillend de rookgebruiken van Aziaten, Afrikanen, Latijns-Amerikanen of Noord-Amerikanen eigenlijk zijn.

Wie wil de grootste hebben?

Het Pijp- en Tabaksmuseum in Sint-Niklaas wilt de grootste hebben. Oh, correctie: hééft de grootste. De grootste sigaar, welteverstaan. Met een lengte van 6,43 meter, een diameter van 47 centimeter én een gewicht van 400 kilogram is dit werkelijk de meest imposante sigaar die een mens kan tegenkomen. Beeld je de vlammenwerper eens in die deze kolos moet aanvlammen. Wij bedanken alvast voor de eer. 

Dit sterk staaltje sigaarmanschap werd gerealiseerd door de Onkerzeelse Botermelkgilde, die samen met 93 families en vroegere sigarenmaaksters aan de slag ging. Het resultaat is simpelweg gigantisch. En geweldig leuk om te zien. Oh, vergeet na je tour door het museum niet te stoppen in het Reynaertsalon voor een drankje. Hier vind je nog een leuke aanvullende collectie tabakspotten, waterpijpen en rookcuriosa. 

En dan nu, naar De Casino

De pijp aan Maarten gegeven voor wat betreft het Pijp- en Tabaksmuseum (lauw mopje, we weten het)? Wandel dan even de stad door en ga iets drinken in De Casino. Nee, geen neonpaleis volgestouwd met roulettes en kaartspelletjes. Maar een muziektempel met een uitgesproken smoel, uniek in Vlaanderen. 
Als je niet meteen nood hebt aan een verschroeiend optreden of een freestyle performance in het bijzijn van andere jazz cats, kan je ook gewoon in het café iets drinken. Spring er dus gerust eens binnen. Het zal je deugd doen.